Takım Çelikleri

Malzeme No

Kısa Gösterim

Özellikler

Kullanım alanları

  SOĞUK İŞ TAKIM ÇELİKLERİ

1.2379

X153CrMoV12

Sverker 21

Yüksek sertleştirilebilirlik, iyi aşınma dayanımı, yüksek tokluk, ısıl işlemden sonra 63-65 HRC
sertlik

Kesme, basma, zımba, derin çekme kalıpları, ince
sac dilme bıçakları, hadde merdane makaraları

1.2080

X210Cr12

Yüksek aşınma dayanımı, ısıl işlemden sonra 63-65 HRC sertlik

Kesme ve basma kalıplarında, ahşap işleme takımlarında, derin çekme kalıplarında

1.2436

X210CrW12

Sverker 3

Aşınma direnci yüksek

Yüksek performanslı kesme takımları, silme ve zımbalama takımları, ağaç işleri takımları ve plastik kalıpları

1.2083

X40Cr14

Yüksek korozyon dayanımı, krom kaplamaya gerek yok parlatılabilirlik, yüksek sertlik, ısıl işlemle 50-54 HRC sertlik

Korozyon direnci ve parlak yüzey istenilen plastik kalıplarında

1.2312

40CrMnMoS8-6

İyi işlenebilirlik, 32-35 HRC sertlikte satışa sunulur, ısıl işlem ile 50-52 HRC sertlik, bitmiş ölçüye işlenip hemen kullanılabilme.

Kalıp
hamillerinde, parlaklık istenilen plastik kalıplarında
Alevle sertleştirilebilir ve nitrasyona uygun

SICAK İŞ TAKIM ÇELİKLERİ

1.2714

55NiCrMoV7

İyi süneklik, 40-44 HRC sertlikle satışa sunulur, ısıl işlemle 50-56 HRC sertlik değerine erişilir

Sıcak dövme kalıpları

1.2365

32CrMoV12-28

Yüksek ısı iletkenliği, iyi sıcaklık dayanımı, sürtünme dayanımı, ısıl şoklara dayanıklı, ısıl işlemle 50-54 HRC sertlik

Bakır alaşımlarının ekstrüzyon kalıpları, cıvata, somun, perçin imalatı, sıcak kesme kalıpları

1.2343

X37CrMoV5-1

Yüksek sıcaklıklarda iyi tokluk özelliği, ısıl işlemle 50-54 HRC sertlik

Sıcak dövme, plastik enjeksiyon, ekstrüzyon kalıpları

1.2367

X38CrMoV5-3

Yüksek sıcaklıklara dayanım, yüksek sıcaklıklarda iyi tokluk ve sertlik, ısıl işlemle 50-56 HRC sertlik

Dövme kalıp çekirdekleri, metal enjeksiyon kalıpları, sıcak kesme bıçakları, piston, kovan malzemesi yapımı

 

1.2344

X40CrMoV5-1

Yüksek tokluk, ısıl şoklara karşı dayanım, sıcak aşınma direnci, ısıl işlemle 50-60 HRC sertlik

Metal enjeksiyon, sıcak dövme, ekstrüzyon kalıpları, sıcak kesme ve koparma bıçakları

HIZ ÇELİKLERİ

1.3243

HS6-5-2-5

İyi sürtünme dayanımı, yüksek sıcaklıklarda kararlı yapı, kobaltlı hız çeliği olarak bilinir.

Torna kalemleri, freze bıçakları, matkap uçlarında,
broşlar

1.3339

HS6-S-2

Yüksek sertlik, iyi bir tokluk, kobalt içermez

Freze, rayba, matkap ve kesme takımları

1.3207

HSl0-4-3-10

Yüksek sıcaklıklara dayanıklılık, iyi tokluk, kobaltlıdır.

Otomat çeliklerinin işlenmesinde kullanılan torna kalemi, freze çakısı yapımı ve şerit testerelerde

 

 

Takım Çeliği Nedir ?

Takım çelikleri, diğer çelik türlerine göre çok daha zengin içeriklere sahiptir. Bu çeliklerin kimyasal bileşimleri, kullanım alanları, ve özellikleri çalışma koşullarına bağlı olarak farklılık gösterir. Genellikle yüksek alaşımlı olan takım çelikleri, dayanıklılık ve sertlik gerektiren uygulamalarda tercih edilir. Takım çelikleri başlıca soğuk iş takım çelikleri, sıcak iş takım çelikleri ve yüksek hız çelikleri olarak üç ana gruba ayrılmaktadır. Ayrıca plastik kalıp çelikleri ve toz metal çelikleri gibi özel sınıflar da bu gruplar altında yer almaktadır.

 

Takım Çeliklerinin Özellikleri

Takım çeliklerinin en önemli özellikleri şunlardır:

  • Homojen Mikro Yapı: Mikro yapının temiz ve homojen olması gereklidir.
  • Isıl İşlem Dayanımı: Isıl işlem uygulandıktan sonra homojen sertlik dağılımı sağlar.
  • Yüksek Aşınma Direnci: Aşındırıcı işlemlere karşı oldukça dayanıklıdır.
  • Yüksek Çekme Dayanımı: Çekme kuvvetlerine karşı direnç gösterir.
  • Sertlik ve Tokluk Dengesi: Yeterli sertlik ile tokluk oranına sahiptir.
  • Yüksek Akma Dayanımı ve Süneklik: Deforme olmadan büyük kuvvetlere karşı dayanabilir.
 
 
KALİTE C Si Mn Cr Mo Ni V W
1.2067 0,95 – 1,10 0,15 – 0,35 0,25 – 0,45 1,35 – 1,65 – – – –
1.2080 1,90 – 2,20 0,10 – 0,60 0,20 – 0,60 11,00 – 13,00 – – – –
1.2363 0,95 – 1,05 0,10 – 0,40 0,40 – 0,80 4,80 – 5,50 0,90 – 1,20 – 0,15 – 0,35 –
1.2379 1,45 – 1,60 0,10 – 0,60 0,20 – 0,60 11,00 – 13,00 0,70 – 1,00 – 0,70 – 1,00 –
1.2436 2,00 – 2,30 0,10 – 0,40 0,30 – 0,60 11,00 – 13,00 – – – 0,60 – 0,80
1.2550 0,55 – 0,65 0,70 – 1,00 0,15 – 0,45 0,90 – 1,20 – – 0,10 – 0,20 1,70 – 2,20
1.2767 0,40 – 0,50 0,10 – 0,40 0,20 – 0,50 1,20 – 1,50 0,15 – 0,35 3,80 – 4,30 – –
1.2842 0,85 – 0,95 0,10 – 0,40 1,80 – 2,20 0,20 – 0,50 – – 0,05 – 0,20 –
1.2343 0,33 – 0,41 0,80 – 1,20 0,25 – 0,50 4,80 – 5,50 1,10 – 1,50 – 0,30 – 0,50 –
1.2344 0,35 – 0,42 0,80 – 1,20 0,25 – 0,50 4,80 – 5,50 1,20 – 1,50 – 0,85 – 1,15 –
1.2367 0,35 – 0,40 0,30 – 0,50 0,30 – 0,50 4,80 – 5,20 2,70 – 3,20 – 0,40 – 0,60 –
1.2714 0,50 – 0,60 0,10 – 0,40 0,60 – 0,90 0,80 – 1,20 0,35 – 0,55 1,50 – 1,80 0,05 – 0,15 –
1.2738 0,35 – 0,45 0,20 – 0,40 1,30 – 1,60 1,80 – 2,10 0,15 – 0,25 0,90 – 1,20 – –
1,3343 0,86 – 0,94 0,45 – 3,80 – 4,50 4,70 – 5,20 – 1,70 – 2,10 5,90 – 6,70

 

Kullanım Alanları

Takım çelikleri, geniş bir yelpazede kullanım alanına sahiptir. Genellikle şu alanlarda tercih edilir:

  • Demir ve Çelik Dövme Kalıpları İmalatı
  • Ağaç ve Kesme Bıçakları İmalatı
  • Delme Takımları İmalatı
  • Kazıma, Sıyırma ve Kırma Bıçakları İmalatı
  •  

Takım Çeliklerinin Grupları

 

Soğuk İş Takım Çelikleri

Soğuk iş takım çelikleri, soğuk koşullarda çalışan takımlar için tasarlanmıştır ve yüksek aşınma direnci ile sertliği ön plandadır. Kullanıldığı başlıca alanlar soğuk kesme, delme ve bükme işlemleridir.

  • Soğuk İş Takım Çelikleri Kaliteleri:
    • 1.2080
    • 1.2379
    • 1.2842
    • 1.2210
    •  

Sıcak İş Takım Çelikleri

Sıcak iş takım çelikleri, yüksek sıcaklıklarda şekillendirme ve dövme işlemleri için kullanılır. Bu çelikler, yüksek sıcaklıklarda bile mukavemetini koruyabilme özelliğine sahiptir.

  • Sıcak İş Takım Çelikleri Kaliteleri:
    • 1.2343
    • 1.2344
    • 1.2365
    • 1.2714

 

Plastik Kalıp Çelikleri

Plastik kalıp çelikleri, plastik enjeksiyon kalıplarının imalatında kullanılan özel çelik türleridir. Bu çelikler, aşınma direnci ve yüksek yüzey kalitesi ile öne çıkar.

  • Plastik Kalıp Çelikleri Kaliteleri:
    • 1.2311
    • 1.2312
    • 1.2738
    • 1.2083
    • 1.2316

 

Sonuç

Takım çelikleri, üstün mekanik özellikleri ve dayanıklılığı sayesinde çeşitli endüstrilerde kullanılan en önemli çelik türlerinden biridir. Farklı ihtiyaçlara ve uygulamalara uygun birçok kalite ve türde üretilen takım çelikleri, üretim süreçlerinde kritik bir role sahiptir.